In memoriam
Op mijn overtocht van Tallinn naar Helsinki, moest ik denken aan de ramp met de Estonia. Het is 25 jaar geleden, 28 September 1994, dat in de nacht het schip water maakte en binnen een half uur zonk. Het was op weg naar Stockholm. Het was de grootste scheepsramp in vredestijd sinds de Titanic, veel van de opvaren waren Zweeds. In Galärvarvskyrkogården, Stockholm is een monument voor de 852 slachtoffers. Miroslaw Balka een Poolse beeldhouwer heeft dit vormgegeven. In Tallinn heb ik er niets kunnen vinden.
Maar wel wat andere monumenten, Maarjamäe Memorial is opgedragen aan degenen die voor de Sovjet-heerschappij zijn gevallen. Het is een samenwerking van architect Allan Murdmaa en beeldhouwer Matti Varik.
Het monument ernaast is opgedragen aan degenen die door de Sovjet-heerschappij zijn gevallen. Het bestaat uit twee delen Huis & Tuin, gesymboliseerde door appelbomen en honingbijen. Een stilte plek. Ik moet denken aan de New Seekers: I’d like to build the world a home, And furnish it with love, Grow apple trees and honey bees, And snow white turtle doves.
Het tweede deel de Muur, zijn twee lange wanden waar je tussendoor kan lopen en namen van de slachtoffers kan lezen. Er staan er meer dan 20.000, maar dit is maar 10%. In de jaren 1939 – 1991 is 1 op de 5 mensen omgekomen.
Ik vind het een bijzondere combinatie, voelt erg tolerant, wanneer ik even later in de tuin van het Historisch Museum ben zie ik heel wat beelden die van de sokkel zijn gehaald zijn, en een roestige oude dag tegemoet gaan.
Om mijn verblijf in de Baltische Staten waardig af te sluiten luister ik naar Gidon Kremer die Peteris Vasks, Distant Light speelt.
